Trong bối cảnh công nghiệp hóa mạnh mẽ, việc đảm bảo an toàn và sức khỏe nghề nghiệp cho người lao động trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp.Một trong những hoạt động trọng yếu được pháp luật quy định rõ chính là quan trắc môi trường lao động – công tác giúp nhận diện, đo lường và kiểm soát các yếu tố có hại trong nơi làm việc.
Hoạt động này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp lý, mà còn là “lá chắn” bảo vệ người lao động và duy trì năng suất sản xuất lâu dài.
Quan trắc môi trường lao động là gì?

Quan trắc môi trường lao động là hoạt động kỹ thuật nhằm đo, lấy mẫu, phân tích và đánh giá các yếu tố vật lý, hóa học, sinh học có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động trong môi trường làm việc.
Các yếu tố được quan trắc thường bao gồm:
- Bụi, khí độc, hơi dung môi, khói hàn.
- Nhiệt độ, độ ẩm, tiếng ồn, độ rung.
- Ánh sáng, vi khí hậu, vi sinh vật trong không khí.
Thông qua việc đo đạc và phân tích, doanh nghiệp có thể biết được mức độ an toàn của nơi làm việc so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) và kịp thời đưa ra biện pháp khắc phục.
Vì sao doanh nghiệp bắt buộc phải thực hiện quan trắc môi trường lao động?
Theo Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 và Thông tư 24/2017/TT-BYT, mọi doanh nghiệp, cơ sở sản xuất – dù quy mô lớn hay nhỏ – đều phải thực hiện quan trắc môi trường lao động ít nhất 1 lần mỗi năm.
Mục tiêu của công tác này là:
- Phát hiện sớm các yếu tố nguy hại vượt ngưỡng cho phép.
- Đề xuất biện pháp cải thiện môi trường làm việc.
- Phòng ngừa bệnh nghề nghiệp cho người lao động.
- Cung cấp dữ liệu hợp pháp phục vụ cho thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý.
Doanh nghiệp không thực hiện quan trắc hoặc không nộp báo cáo đúng hạn có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, với mức phạt lên đến 75 triệu đồng và buộc phải khắc phục hậu quả.
Căn cứ pháp lý và quy định về quan trắc môi trường lao động
Để doanh nghiệp nắm rõ hơn, dưới đây là những quy định về quan trắc môi trường lao động hiện hành:
- Luật An toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13.
- Thông tư 24/2017/TT-BYT: Quy định về quan trắc môi trường lao động.
- QCVN 26:2016/BYT – Tiếng ồn, QCVN 20:2016/BYT – Bụi, và các quy chuẩn khác.
- Nghị định 44/2016/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết công tác an toàn vệ sinh lao động.
Theo quy định, đơn vị thực hiện quan trắc phải có:
- Giấy phép đủ năng lực do Bộ Y tế cấp.
- Nhân sự chuyên môn được đào tạo bài bản.
- Phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO/IEC 17025:2017.
Các mẫu đo và kết quả phân tích phải được lưu trữ tối thiểu 10 năm để phục vụ cho công tác kiểm tra, đánh giá.
Quy trình thực hiện quan trắc môi trường lao động

Một quy trình quan trắc chuẩn bao gồm 5 bước cơ bản sau:
Bước 1: Khảo sát, xác định yếu tố cần đo (bụi, tiếng ồn, khí độc, ánh sáng…).
Bước 2: Lập kế hoạch và chọn vị trí lấy mẫu đại diện cho từng khu vực làm việc.
Bước 3: Tiến hành lấy mẫu tại hiện trường theo đúng quy trình kỹ thuật.
Bước 4: Phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm được công nhận
Bước 5: Tổng hợp kết quả quan trắc môi trường lao động và lập báo cáo gửi cơ quan quản lý trước ngày 31/12 hằng năm.
Kết quả báo cáo phải chỉ rõ:
- Các chỉ số vượt ngưỡng cho phép.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động.
- Biện pháp khắc phục, cải thiện môi trường.
Lợi ích của việc quan trắc môi trường lao động định kỳ
Việc thực hiện quan trắc môi trường lao động định kỳ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả doanh nghiệp và người lao động:
- Phòng ngừa bệnh nghề nghiệp: Giúp phát hiện sớm các yếu tố độc hại, ngăn ngừa ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
- Tuân thủ pháp luật: Tránh bị xử phạt, đình chỉ hoạt động do vi phạm quy định.
- Tối ưu sản xuất: Môi trường làm việc an toàn giúp tăng năng suất và giảm nghỉ việc.
- Nâng cao hình ảnh doanh nghiệp: Thể hiện trách nhiệm xã hội và văn hóa doanh nghiệp hiện đại.
- Tạo niềm tin với đối tác: Doanh nghiệp đạt chuẩn ATVSLĐ thường dễ dàng hơn trong việc hợp tác quốc tế.
Trung Tâm An Toàn Lao Động – Đơn vị quan trắc môi trường uy tín hàng đầu Việt Nam
Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực an toàn – vệ sinh lao động, Trung Tâm An Toàn Lao Động là đơn vị được Bộ Y tế và Bộ LĐ–TBXH cấp phép thực hiện quan trắc trên toàn quốc.
Dịch vụ nổi bật:
- Quan trắc môi trường lao động định kỳ cho nhà xưởng, văn phòng, công trình.
- Phân tích yếu tố nguy hại, đo bụi, tiếng ồn, khí độc, ánh sáng, vi khí hậu.
- Lập báo cáo, hồ sơ pháp lý và hỗ trợ doanh nghiệp khi thanh tra.
- Huấn luyện và cấp chứng chỉ an toàn lao động, cấp thẻ an toàn.
Ưu điểm nổi bật:
- Trang thiết bị hiện đại, phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO 17025:2017.
- Đội ngũ kỹ sư môi trường, chuyên viên an toàn giàu kinh nghiệm.
- Báo cáo nhanh chóng, chính xác, có giá trị pháp lý toàn quốc.
- Dịch vụ tận nơi – hỗ trợ 24/7 trên toàn quốc.
Kết luận
Quan trắc môi trường lao động không chỉ là thủ tục bắt buộc mà là nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp chủ động theo dõi, kiểm soát các yếu tố nguy hại, họ không chỉ bảo vệ sức khỏe người lao động mà còn tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp, đáng tin cậy trong mắt đối tác và xã hội.
Hãy để Trung Tâm An Toàn Lao Động đồng hành cùng bạn trong hành trình xây dựng môi trường làm việc “An toàn – Xanh – Sạch – Hiệu quả.”
Trung Tâm An Toàn Lao Động
Địa chỉ: Lầu 3, Lô T2-1.2, Đường D1, Phường Tăng Nhơn Phú, TP. HCM
Email: [email protected]
Hotline: 0934 900 057
Website: trungtamantoanlaodong.com

